De ontwikkeling van emoties bij een baby

In mijn vorige blog beschreef ik een reden waarom het belangrijk is om emoties te uiten waar kinderen bij zijn. In dit blog beschrijf ik nog een aantal redenen waarom het belangrijk is om je emoties te uiten en dan met name al bij je baby. Daarnaast zal ik uitleggen welke emoties een baby heeft en wanneer het welke emotie ongeveer ontwikkelt. Aan het einde van dit blog geef ik tips om de emoties van een baby te stimuleren.

Emoties over het algemeen

Over het algemeen zijn emoties aangeboren en universeel. Dat wil zeggen dat emoties uit zichzelf ontwikkelen en dat over het algemeen iedereen, over de hele wereld, dezelfde emoties kent. Bovendien blijft de non-verbale emotionele uitdrukking het hele leven grofweg gelijk. Wel ontwikkelt iedere emotie zich binnen de sociale-culture omgeving, waardoor ze soms in expressiviteit kunnen verschillen. Daarnaast vertoont iedere emotie een specifiek ontwikkelingspatroon en kennen we vier basisemoties; blij, bang, bedroefd en boos.

Emoties bij de foetus

In mijn vorige blog beschreef ik onder andere dat kinderen voelsprieten hebben. Het lijkt erop dat deze ‘voelsprieten’ zich al ontwikkelen in de baarmoeder. Vanaf het tweede trimester (drie maanden t/m vijf maanden) van de zwangerschap hebben de emoties van de moeder al effect op de foetus. Wanneer een moeder gestrest is, lijkt een foetus hierop te reageren. Dit kan zijn door zich een tijd stil te houden of door juist heel onrustig te bewegen in de buik. Stress van de moeder zou zelfs kunnen leiden tot vroeggeboorte en een laag geboortegewicht. Daarnaast lijkt de foetus al te beschikken over een schrikreactie.

Emoties bij een baby

Emoties zijn dus mogelijk al tijdens de zwangerschap aanwezig, maar zeker al vanaf de geboorte. Daarom zul je misschien denken dat een baby vanaf de geboorte meteen de basisemoties kan tonen, maar dat blijkt echter niet het geval te zijn. Deze emoties ontwikkelt een baby pas na enkele maanden. Maar welke emoties zijn dan wel al vanaf de geboorte aanwezig? Dat zijn belangstelling, stress en walging. Deze emoties kan de baby nog niet bewust uiten, omdat ze instinctief reageren, maar dit zijn de eerste emoties die je daadwerkelijk kunt zien bij je baby. Naast belangstelling, stress en walging die baby’s niet bewust uiten, lijkt het erop dat deze emoties ook niet altijd specifieke innerlijke gevoelens uitdrukken.

Vanaf drie maanden zal je baby sociaal glimlachen. Dit betekent dat het bewust teruglacht, als er iemand naar hem of haar lacht. Daarnaast zal het de armen uitstrekken omdat het opgepakt wil worden en in het huilen zul je meer emoties horen. Rond anderhalf jaar zal het sociaal glimlachen steeds meer bestemd zijn voor de moeder en andere belangrijke verzorgers in het leven van je baby. Rond het einde van het tweede levensjaar en aan het begin van het derde levensjaar, zal de baby zijn of haar glimlach vrij doelbewust gebruiken. De baby zal het glimlachen dan voornamelijk gebruiken om positieve emoties uit te drukken. Tevens zijn ze dan gevoelig voor de emotionele uitingen van anderen. Tussen de drie en vier maanden zal je baby woede, verbazing en verdriet gaan ontwikkelen. Rond vijf á zes maanden ontwikkelt je baby angst, schaamte en verlegenheid. Tot slot zal je kind, rond zijn tweede levensjaar, minachting en schuldgevoelens ontwikkelen.

Imiteren en van jou leren

Pasgeboren baby’s imiteren al gezichtsuitdrukkingen van volwassenen. Dit doen ze om in positief contact te komen, maar het lijkt erop dat ze nog niet de betekenis van de gezichtsuitdrukking begrijpen.

Rond zeven maanden leert je baby jouw emoties te imiteren. Het gaat dan de basis leggen van zijn of haar sociale vaardigheden. Je baby leert, door jou te observeren, hoe hij of zij de emotionele toestand van zijn of haar ‘gesprekspartner’ moet interpreteren en hoe hij of zij op anderen moet reageren.

Daarnaast leert je baby door het imiteren van jou, hoe hij of zij gebruik kan maken van zijn of haar emoties. Rond negen maanden kan je baby overdreven duidelijk maken hoe hij of zij zich voelt. Op het moment dat een ouder emoties onderdrukt, leert de baby dat het uiten van emoties niet goed is. De baby zal zijn emoties dan ook minder gaan uiten en minder gaan reageren op de emoties van de ouder.

Door jou te imiteren wordt je baby gevoeliger voor de gemoedstoestand van anderen. De baby kan dan bijvoorbeeld gaan huilen als een andere baby aan het huilen is.

Verder leert een baby door imiteren zich in te leven in anderen. In het begin kan het bijvoorbeeld zijn dat je baby een knuffel gaat ‘troosten’ als die valt. Later zal je baby ook andere mensen gaan troosten als die bijvoorbeeld verdrietig zijn.

Tips om de emoties van een baby te stimuleren

1. Knuffel veel met je baby.
2. Praat met en tegen je baby.
3. Reageer op de emoties die je baby uit en wijs ze vooral niet af.
4. Laat de emoties van je baby er zijn. Troost het wanneer het huilt en lach terug wanneer het naar jou lacht.
5. Maak oogcontact, praat niet tegen je baby zonder het aan te kijken.
6. Toon je emoties, want het leert van jouw emoties. Hierdoor leert je baby welke emoties er allemaal zijn en dat het alle emoties mag uiten.
7. Probeer je emoties in controle te houden. Boos zijn mag, maar probeer niet in het bijzijn van je kind te stampvoeten of met deuren te slaan. Kinderen imiteren ?

Heb je naar aanleiding van dit blog nog vragen? Geen vraag is teveel, dus stel je vraag gerust!