Van overprikkeld kind naar ontprikkeld kind

In eerdere blogs beschreef ik dat een hoogsensitief kind gemakkelijker overprikkeld kan raken. Het is namelijk gevoeliger voor prikkels van buitenaf. Hoogsensitieve kinderen merken prikkels sneller op en ze beleven deze intenser met als gevolg dat ze sneller overprikkeld raken. Maar hoe herken je die overprikkeling bij een hoogsensitief kind en hoe kun je hem of haar weer ontprikkelen? In dit blog neem ik je mee in hoe je een overprikkeld kind herkent, geef ik tips en voorbeelden van activiteiten om weer te ontprikkelen!

Overprikkeld, hoe herken je het?

Wanneer je kind overprikkeld is loopt zijn of haar emmer over. Lange tijd is hij of zij (te intens) blootgesteld aan teveel prikkels. Je kind reageert snel emotioneel of reageert heel emotioneel op situaties. Hij of zij is intens moe, zijn of haar hoofd zit vol, heeft last van hoofdpijn en zit niet lekker in zijn of haar vel.  Eigenlijk heeft je kind het gevoel dat het de controle over zijn of haar lichaam een beetje kwijt is. Het lichaam geeft je kind en jou dus allemaal signalen dat het niet lekker in zijn of haar vel zit. Je kind is overprikkeld. Met andere woorden, het lichaam wil een time-out, het wil weer opgeladen worden en ontprikkelen. Maar hoe kun je je kind weer ontprikkelen?

Ontprikkelen

Om te ontprikkelen is het heel belangrijk dat je naar je lichaam luistert. Wat heeft het als eerste nodig. Alleen jouw kind kan dit weten! Jij kunt er natuurlijk wel goed bij helpen, want soms is het moeilijk voor een kind (zeker op jonge leeftijd) om dit te weten.

Stap 1: Een prikkelvrije ruimte

De eerste stap om te ontprikkelen is een prikkelvrije ruimte. Wanneer je kind overprikkeld is, vraagt het lichaam hierom. Het heeft de aflopen tijd teveel of te intense prikkels gehad.

Een prikkelvrije ruimte kan heel simpel een toilet zijn als je in een speeltuin bent of in een druk restaurant. Je kind moet even alleen zijn, even niemand om zich heen. Hier kan het even (kort) tot rust komen.

Een ander voorbeeld van een prikkelvrije ruimte is bijvoorbeeld de badkamer. Laat je kind na een drukke dag een heerlijk warm bad nemen of lekker onder de douche staan. Door de warmte ontspant het lichaam en de prikkels kunnen lekker van je kind afglijden.

Stap 2: Maak een ontprikkellijstje

Maak een lijstje met activiteiten die je kind rust geven. Schrijf op het lijstje wat je kind rust geeft en hoe zijn of haar ideale me-time/ontprikkeling eruit ziet. Welke activiteiten geven je kind de rust en de volledige ontspanning, maak hier een lijstje van. Deze kunnen jullie er dan bijpakken als je kind overprikkeld is en even niet meer weet wat het kan gaan doen.

Stap 3: Omarm de grenzen van je kind

Vergelijk je kind niet steeds met anderen, maar omarm de hoogsensitiviteit van jouw kind en de mooie dingen die het je kind oplevert. Het klopt dat je kind misschien niet alles kan doen zoals zijn vriendjes of de kinderen van jouw vrienden, maar je kind is niet het andere kind! Jouw kind is goed zoals het is. De grens van jouw kind is nu eenmaal eerder bereikt, maar dat maakt niet uit! Als je de hoogsensitiviteit van jouw kind in zijn kracht zet en jullie het allebei in zijn waarde laten, is je kind misschien wel een mooier persoon dan het al was en bereikt het misschien nog wel meer! Ertegen vechten zorgt juist voor meer overprikkeling en dat zou zonde zijn. Onderzoek wanneer de grens is bereikt, bewaak deze grens, omarm hem en je kind gaat stralen!

Stap 4: Luister naar je lichaam

Wat heeft je kind nodig en wat voor signalen geeft zijn of haar lichaam? Dat zijn vragen die je jezelf en je kind steeds moet stellen. Reageert je kind feller dan normaal, voelt hij of zij zich verdrietig, is het allemaal teveel, is hij of zij erg moe, ongeduldig of heeft het hoofdpijn, nekpijn, last van zijn of haar maag en darmen? Dat zijn vaak signalen dat je kind overprikkeld is. Merk op hoe het lichaam van je kind reageert als het overprikkeld is. Houd bijvoorbeeld een dagboek bij en schrijf, samen met je kind of laat je kind het alleen doen, op hoe hij of zij zich voelt, hoe zijn of haar lichaam reageert en wat de gedachten hierbij zijn. Hieraan kun je vaak afleiden of je kind overprikkeld is of niet.

Stap 5: Stel de grens

Goed voor jezelf zorgen heeft ook te maken met grenzen stellen. Door grenzen te stellen overvraag en overbelast je je kind niet steeds. Hierdoor houd je meer tijd over voor belangrijke zaken en blijft het op een fijn prikkelniveau. Zorg voor voldoende ontspanning, waardoor je kind de dingen die hij of zij wil doen haalbaar blijven.

Stap 6: Stapje terug

Als je merkt dat je kind overprikkeld is, is het belangrijk dat hij of zij een stapje terugdoet. Trek je terug in huis, pakt het ontprikkellijstje erbij of doe het ‘gewoonweg’ wat rustiger aan. Plan niet alles op een dag, maar kies bewust wanneer je kind wel of niet spelen met vriendjes. Leg natuurlijk wel goed uit waarom je hiervoor kiest en wat het je kind kan opleveren. Ontprikkel en geniet!

Activiteiten om te ontprikkelen

• Neem een warm bad of douche. Door de warmte ontspant je lichaam en je laat het van je afglijden.
• Schrijf/teken alles van je af. Hierdoor orden je je gedachten. Laat je kind er niet over nadenken maar laat hem/haar gewoon schrijven of tekenen wat er in hem of haar opkomt en hoe hij of zij zich voelt.
• Huil als je je verdrietig voelt. Geef je kind de ruimte om verdrietig te zijn. Hierdoor laat je kind  alles stromen en glijdt alles van hem/haar af en huilt je kind het er letterlijk uit. Dit lucht op! 🙂
• Zet muziek op wat past bij de stemming. Probeer hier goed naar de luisteren. Als de muziek niet aansluit bij de stemming van je kind kan dit frustratie of andere gevoelens opleveren. Op Spotify kun je afspeellijsten vinden die aansluiten bij je stemming :).
• Ga de natuur in. De natuur is over het algemeen een prikkelvrije ruimte. Het straalt rust uit en geeft je de kans om je op te laden. Hoogsensitieve personen kunnen intens genieten in de natuur. Dat intens genieten geeft het kind een prettig en gelukkig gevoel.
• Mediteren. Het wordt al vaak genoeg gezegd, maar mediteren is echt een uitvinding voor hoogsensitieve personen. Door te mediteren kom je weer helemaal tot jezelf en tot rust. Ook hier heeft Spotify fijne meditatie muziek voor. Mediteren voor kinderen kan heel simpel zijn. Door een paar minuten rustig adem te halen, heb je al een meditatie.
  
  
• Lezen. Laat je kind zich terugtrekken met een leuk, spannend of interessant boek. Door te lezen verlaag je ook je hartslag en ben je even één met het boek, waardoor je je ook ontspant.
• Vermijd (tijdelijk) mensen die energie kosten. Soms moet je kind ook aan zichzelf denken en daar passen geen mensen bij die energie kosten. Bespreek met je kind welke mensen hij of zij heel fijn vindt om om zich heen te hebben en welke mensen hem of haar moe maken. Zo weet jij ook welke mensen fijn voor hem of haar zijn en kun je jouw kind hierbij helpen.
• Opruimen. Opgeruimd in huis is ook opgeruimd in je hoofd. Als het rommelig in huis is kan dit voor veel prikkels en/of irritatie zorgen. Zorg er dus voor dat ook de leefruimte van jouw kind opgeruimd en prikkelvrij is. Dit kan bijvoorbeeld alleen zijn of haar kamer zijn als je kind zich daar graag terugtrekt.
• Ga bewegen. Door te wandelen, fietsen of een andere sport uit te oefenen maak je endorfine aan. Dit stofje zorgt voor een geluksgevoel!
• Knuffelen, knuffelen, knuffelen. Ik kan het niet vaak genoeg beschrijven, maar als je je wil opladen en je je fijn wilt voelen ga dan lekker knuffelen met iemand waar je je goed bij voelt! Door te knuffelen maak je oxytocine aan. Ook wel het knuffelhormoon genoemd. Dit hormoon zorgt ervoor dat we dieper verbonden zijn met onszelf en anderen en het geeft ons het gevoel van plezier! Vraag natuurlijk wel of je kind behoefte heeft aan een knuffel, maar meestal vinden ze dit heel fijn om zich op te laden en zich beschermd te voelen!

 

Uiteraard kan je al deze tips ook voor jezelf toepassen! Misschien wel een win-win situatie voor jullie allebei!

Mocht je naar aanleiding van dit blog nog vragen hebben, neem gerust contact op!