Wie ben ik en waar hoor ik bij, het zelfbeeld van een adolescent

Het zelfbeeld van een adolescent, het laatste blog van de blogreeks over het zelfbeeld van een kind. In mijn voorgaande blogs had ik het over het zelfbeeld van de baby, de peuter en de kleuter en die van het basisschool kind. In dit blog ga ik dieper in op zelfbeeld van de adolescent. Wat komt erbij het zelfbeeld van hen kijken, wat is van invloed en welke ontwikkeling maken zij door.

Wie ben ik en waar hoor ik bij, de twee belangrijkste vragen tijdens de adolescentie. Een dertien jarige is zich zeer bewust van en bewust over de nieuwe plek die het in de maatschappij en in het leven moet veroveren.

Waar een basisschool kind abstracte zaken aan het ontwikkelen was, is het abstracte denken bij een adolescent niet meer weg te denken. Abstracte zaken over het belang van het verwerven van een eigen plek binnen de maatschappij en de noodzaak om zich een beeld te vormen van zichzelf als individu, begrijpen ze nu.

Beschrijving van het ik, het zelfbeeld van een adolescent

Een belangrijke sprong binnen de ontwikkeling van een adolescent, is het maken van een duidelijk onderscheid tussen de manier waarop anderen hen zien en de manier waarop zij zichzelf zien. Waar een basisschool kind ook nog aan het oefenen was met de eigen perceptie en die van anderen, kan een adolescent zonder enige moeite dit onderscheid maken. De meningen van anderen zijn in de adolescentie erg belangrijk. Ze gaan de meningen van zichzelf, van anderen en verschillende aspecten van zichzelf mee laten wegen in hun zelfbeeld. Dit kan voor verwarring in het zelfbeeld zorgen. Zeker in het begin van de pubertijd liggen ze vaak met zichzelf in de knoop. Ze willen zichzelf graag op een bepaalde manier zien en worden nerveus als hun gedrag niet met die zienswijze overeenkomt. Aan het eind van de adolescentie gaan ze inzien dat er verschillende situaties, verschillend gedrag en verschillende gevoelens kunnen zijn.

De beschrijving over zichzelf ontwikkelt zich ook.  Basisschoolkinderen beschrijven zichzelf met fysieke en activiteitenkenmerken, adolescenten omschrijven zich aan de hand van sociale en psychologische kenmerken. Adolescenten hebben daarnaast een fysiek zelfbeeld (‘ik ben goed in …’), een sociaal zelfbeeld (‘Ik heb veel vrienden’) en een schoolgebonden zelfbeeld (‘Ik haal slechte cijfers voor wiskunde’). Deze verschillende aspecten kunnen soms tegenstrijdigheden opleveren.

Beoordelen van het ik, de eigenwaarde van een adolescent

Weten wie je bent en accepteren wie je bent. Adolescenten gaan steeds beter begrijpen wie ze zijn (zelfbeeld). Echter geeft dat geen garantie dat ze ook tevreden met zichzelf zijn (eigenwaarde).

Tijdens de adolescentie zie je duidelijker dat er een verschil is tussen de eigenwaarde van jongens en meisjes. Vooral in het begin van de puberteit is de eigenwaarde van meisjes veelal lager en kwetsbaarder dan die van jongens. Meisjes maken zich in vergelijking met jongens meer zorgen over hun uiterlijk, hun sociale succes en schoolprestaties. Jongens zijn over het algemeen wat onverschilliger, ze maken zich ook wel zorgen, maar hun houding is ook anders.

Ook sociaaleconomische status heeft invloed op de eigenwaarde van een adolescent. Vooral later in de adolescentie zie je dat dit invloed heeft. Over het algemeen zie je dat wanneer kinderen een hogere sociaaleconomische status hebben, ook meer eigenwaarde hebben.

Kortom, in de adolescentie gaan vooral de mening van anderen en van zichzelf een belangrijke rol spelen. Net als de manier waarop anderen naar hen en hoe ze naar zichzelf kijken. Dit heeft allemaal invloed op het zelfbeeld en de eigenwaarde. Daarin is het belangrijk dat je als ouder duidelijk laat weten dat je kind altijd met je in gesprek kan gaan over zijn of haar gevoelens. Open communicatie en praten over gevoelens is de sleutel tot openheid en vertrouwen in zichzelf en in jou als ouder.

Nog vragen over het zelfbeeld of een andere vraag? Neem gerust contact op!